केंद्र सरकारने १३ जानेवारी २०१६ रोजी ' प्रधानमंत्री पीक विमा योजनेस केंद्रीय मंत्रिमंडळाने मंजुरी दिली.
उद्दिष्टे :
नैसर्गिक आपत्ती, कीटक आणि रोगराई यामुळे पिकांना नुकसान झाल्यास शेतकऱ्यांना विमा संरक्षण व आर्थिक आधार देणे.
नवीन व आधुनिक शेतीपद्धतीचा स्वीकार करण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रोत्साहित करणे.
शेतीमध्ये टिकून राहण्यासाठी शेतकऱ्यांचे उत्पन्न स्थिर करणे.
ठळक वैशिष्ट्ये
अत्यंत कमी प्रिमियम (विम्याची संरक्षित रक्कम)
या योजनेअंतर्गत भरणा करण्यात येणारा प्रिमियम दर शेतकऱ्यांच्या फायद्यासाठी अत्यंत कमी ठेवण्यात आला आहे.
या अंतर्गत सुमारे ९० टक्क्यांपेक्षा जास्त भार शासनाकडून उचलला जाईल.
अन्नधान्य, डाळी, तेलबिया आदी पिकांसाठी प्रत्येक हंगामावरील एकच दर असेल. यापूर्वीची एकाच हंगामासाठी जिल्हावार आणि पीकवार दरातील भिन्नता आणि तफावत आता दूर केली आहे.
पूर्ण विमा संरक्षण मिळेल व दावा केलेली रक्कम पूर्ण मिळेल. (कमी होणार नाही.)
विमा लाभ मिळण्यास पात्र परिस्थिती
शेतात पाणी साठणे, पूर येणे अशा आपत्तींना स्थानिक संकट मानण्यात येईल. प्रभावित शेतकऱ्यांचे सर्वेक्षण करून भरपाई किंवा दावा रक्कम दिली जाईल.
पीक काढण्याच्या दिवसापर्यंत जर पीक शेतातच असेल आणि त्या दरम्यान आपत्ती, वादळ, अवकाळी पाऊस आल्यास शेतकऱ्यांना दावा रक्कम मिळेल.
मानवनिर्मित आपत्ती उदा. आग लागणे, चोरी होणे यांचा या योजनेत अंतर्भाव नाही.
सर्वेक्षणासाठी तंत्रज्ञानाचा वापर
या योजनेमध्ये उपग्रह तंत्रज्ञाचा उपयोग करण्यात येणार आहे. तंत्रज्ञानाच्या सहाय्याने पिकांच्या नुकसानीचे आकलन तात्काळ होऊन दावा रक्कम लवकर मिळू शकेल. शेतकऱ्यांनाही ऑनलाईन घरी बसून हे नुकसान पाहता येईल.
Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana (PMFBY)
"
PMFBY will provide a comprehensive insurance cover against failure of the crop thus helping in stabilising the income of the farmers and encourage them for adoption of innovative practices.
" "
The Scheme can cover all Food & Oilseeds crops and Annual Commercial/Horticultural Crops for which past yield data is available and for which requisite number of Crop Cutting Experiments (CCEs) will be conducted being a part of the General Crop Estimation Survey (GCES).
" "
The scheme is compulsory for loanee farmer obtaining Crop Loan /KCC account for notified crops. However, voluntary for Other/non loanee farmers who have insurable interest in the insured crop(s).
" "
The Maximum Premium payable by the farmers will be 2% for all Kharif Food & Oilseeds crops, 1.5% for Rabi Food & Oilseeds crops and 5% for Annual Commercial/Horticultural Crops.
" "
The difference between premium and the rate of Insurance charges payable by farmers shall be shared equally by the Centre and State.
" "
Premium of PMSBY & PMJJBY is to be transferred to insurance companies which have tie up with the concerned banks.
" "
Processing of claims (other than Crop Insurance) on the basis of individual claim report.